•  Dziecko o wysokiej wrażliwości

          Każdy z nas kiedyś słyszał gdy mówiono o nim właśnie, lub o kimś w jego otoczeniu: „Aaa, on jest taki wrażliwy, nieśmiały”, „Oh, on jest taki wstydliwy” itp. Te krzywdzące określenia dotyczyły dzieci, które dziś określa się mianem osób o tzw. wysokiej wrażliwości. Powszechnie nazywani są „nadwrażliwcami” i uważani są za zbyt dojrzałych, poważnych, małomównych, wycofanych. Określając tak jakąś osobę, gdzieś w tle pobrzmiewa chęć „uspołecznienia” tej osoby i „otwarcia jej na świat”. Tymczasem warto zdać sobie sprawę, że tego typu temperament nie wymaga żadnej naprawy! Wymaga natomiast uszanowania takiego rodzaju wrażliwości, wzmacniania potencjału takiej osoby i przyznania, że wysoka wrażliwość to wartość, która wiąże się z wielką empatią i kreatywnością.

          Wysoka wrażliwość jest cechą wrodzoną, wynikającą z rodzaju temperamentu, stanowi więc neurologiczne uwarunkowanie, które można rozpatrywać na kilku płaszczyznach:

          – fizycznej – dziecko przejawia większą wrażliwość na tkaniny, zapachy, dźwięki, temperaturę, mocniej niż inne dzieci reaguje na głód/ból, może być też bardziej podatne na występowanie alergii pokarmowych;

          – emocjonalnej – dziecko z łatwością przejmuje nastroje innych osób, świetnie odczytuje niewerbalne przejawy emocji , intensywniej przeżywa emocje , szybko wpada w entuzjazm ale też szybko się zasmuca;

          – społecznej – dziecko nie lubi, gdy dużo dzieje się w jednym momencie, nie lubi nagłych zmian, nie lubi być w centrum uwagi, zwłaszcza gdy znajduje się wśród obcych ludzi.

          W rzeczywistości szkolnej problemem jest dla nich hałas i natłok bodźców bowiem dzieci takie nie przepadają za głośnymi, zatłoczonymi miejscami, stają się w nich drażliwe, rozkojarzone i szybko zmęczone. Potrzebują więcej czasu, żeby zaadoptować się do nowych warunków, wszystko przeżywają mocniej, bywają bardziej wrażliwe na krytykę, długo i mocno przeżywają porażkę. Są dużo bardziej ostrożne, a decyzje podejmują po przemyśleniu.

          Jak wobec tego pomóc takim dzieciom? Co zrobić by łatwiej było im funkcjonować w szkole i w całym życiu?

          Najważniejsze jest to by zaakceptować fakt, że dziecko jest osobą wysoko wrażliwą! To nie jest żadna wada, ani powód do korekty jego zachowań! Należy je wspierać i akceptować takim jakie jest. Zmuszanie dziecka do tego, żeby było bardziej śmiałe, „twarde”, mniej przejmowało się  wszystkim, co je spotyka, z pewnością przyczyni się jedynie do podwyższenia (i tak już wysokiego) poziomu lęku i dodatkowo zaniży samoocenę takiego dziecka. Takie „zmienianie go na siłę” wytworzy w nim poczucie, że nie może być akceptowane za to, kim jest i że będzie zaakceptowane dopiero kiedy się zmieni. Tymczasem jeśli dziecko o wyjątkowej wrażliwości nie spotka się ze zrozumieniem i wsparciem ze strony dorosłych, będzie bardziej podatne na depresję, lękliwość i inne problemy natury psychicznej.

          Nawet jeśli dorosły ma poczucie, że dziecko przesadza, dramatyzuje, pamiętajmy, że to są odczucia tego właśnie dziecka i ma do nich prawo! Zasługuje na wysłuchanie i uszanowanie jego emocji. Nie namawiajmy więc na siłę do aktywności, która powoduje wysoki poziom stresu, ale zachęcajmy do aktywności, które dziecko  lubi – np. nie przepada za głośnymi imprezami urodzinowymi czy grą w piłkę, ale lubi spotkania w mniejszym gronie z osobami, które dobrze zna, uwielbia gimnastykę, bardzo dobrze się czuje, uczestnicząc w zajęciach kółka teatralnego. Pomóżmy dziecku cieszyć się z aktywności, które nie wymagają współzawodnictwa (np. czytanie, wspólne tańczenie,  śpiewanie, gotowanie). Dziecko takie może być wyjątkowo zdolne, jeśli chodzi o gry wymagające strategicznego myślenia,  kreatywności, ale nie musi być duszą towarzystwa. Dzieci wysoko wrażliwe szybko wykazują zainteresowanie kwestiami społecznymi, pytają o sens tego, co się dzieje dookoła , potrafią zasypywać pytaniami „dlaczego?”, „po co?”.  Można więc podsuwać im różne lektury, prowadzić „poważne” dyskusje. Jednym słowem – należy stworzyć dziecku optymalne warunki do działania i korzystania ze swych własnych zasobów.

          Pamiętajmy, że dzieci wyjątkowo wrażliwe, to dzieci przyjacielskie, ciekawe świta, skrupulatne, kreatywne, lubiące wyrażać się poprzez sztukę, obdarzone intuicją, bogatą wyobraźnią, empatyczne i kontaktowe. Pod wpływem natłoku bodźców i stresu mogą być tymczasowo zdenerwowane i zaniepokojone. Jednak gdy otrzymują odpowiednie wsparcie, uczą się, że można sobie z tymi silnymi emocjami radzić oraz wzrastają w poczuciu, że ich wrażliwość jest skarbem, czymś pięknym i wyjątkowym, a nie wadą.